ملاکهای حضرت امام (ره) برای نماینده اصلح
1- دیانت و دینداری نخستین شرط حضرت امام (ره) برای نماینده اصلح، دیانت و دینداری است چرا که از منظر آن بزرگوار اگر نمایندهای مقید به مسائل شرع مقدس باشد میتواند برای کشوری که مردمش متدین و مومن هستند کار کند و در غیر اینصورت نه خواهد توانست اولویتهای جامعه اسلامی را درک کند و نه بیقیدیش اجازه فعالیت دلسوزانه و خالصانه را به وی خواهد داد. از دیگر عوارض نماینده غیر متعهد به اسلام و قانون اساسی، ترجیح منافع شخصی بر مصالح عمومی کشور میباشد. برهمین اساس امام راحل (ره) در جملهای تکان دهنده این تقاضا را مطرح میسازند که «من متواضعانه از شما میخواهم که حتیالامکان در انتخاب اشخاص با هم موافقت نمایید و اشخاص اسلامی، متعهد، غیر منحرف از صراط مستقیم الهی را در نظر بگیرید و سرونوشت اسلام و کشور خود را به دست کسانی دهید که به اسلام و جمهوری اسلامی و قانون اساسی معتقد و نسبت به احکام نورانی الهی متعهد باشند و منفعت خود را بر مصلحت کشور مقدم ندارند. حضرت امام (ره) در عبارت صریحتری نیز بر مقوله تدین تأکید ورزیده و از مردم خواسته بودند تا «کوشش کنند که وکلای صالح متدین بفرستند» و همچنین اظهار امیدواری کرده بودند «امیدوارم همین طور هم بشود برای اینکه مملکت ما همه متدینند اکثراً، و وکیل متدین تعیین میکنند.» از نظر آن مرحوم اگر وکلا و نمایندگان متدین باشند «آن وقت این مسائل همهاش حل میشود.»
2- وفاداری به قانون اساسی دومین ویژگی نماینده اصلح از نقطه نظر بنیانگذار جمهوری اسلامی، وفاداری به قانون اساسی جمهوری اسلامی به عنوان منشور ملت ایران میباشد و کسانی که با گرایش به چپ (شرق) یا راست (غرب) نسبت به اساس یا بخشی از قانون اساسی نقد و انتقاد دارند نباید در مسئولیت بزرگ نمایندگی مردم در مجلس قرار گیرند. از همین رو معمار بزرگ انقلاب اسلامی انتظار دارند مردم در انتخاب نماینده برای مجلس با مطالعه و دقت عمل نموده و به سوابق آنها در پایبندی به قانون اساسی توجه نمایند لذا به عنوان یک توقع میفرمایند: «امید است ملت مبارز، متعهد به مطالعه دقیق در سوابق اشخاص و گروهها، آراء خود را به اشخاصی میدهند که به اسلام عزیز و قانون اساسی وفادار باشند و از تمایلات چپ و راست مبراء باشند و به حسن سابقه و تعهد به قوانین اسلام و خیرخواهی امت معروف و موصوف باشند. باید ملت شریف بدانند که انحراف از این امر مهم اسلامی، خیانت به اسلام و کشور است و موجب مسئولیت عظیم است.»
3- خدمترسانی و خدمتگزاری خدمت به خلقا... و خدمتگزاری به ملت، اصل دیگری است که از منظر حضرت امام (ره) باید در انتخابات نمایندگان مجلس مورد توجه قرار گیرد و اگر نمایندهای به این اصل اعتقادی نداشته باشد نخواهد توانست برای موکلینش مؤثر و مفید باشد و این ویژگی پس از دیانت و تعهد به قانون اساسی یک اصل ضروری است چنانچه حضرت امام (ره) تصریح میفرمایند: «مردم آنی را انتخاب بکنند که میشناسند که به این ملت خدمتگزار است و دلش برای این طبقه ضعیف میسوزد و یک اشخاصی که معروف است پیششان به امانت، به دیانت، به خدمت به مردم، آنها را تعیین کنند، باید همه تعیین بکنند.»
4- آراستگی اخلاقی هنگامی نمایندگان متدین و پایبند به قانون اساسی میتوانند به فکر خدمترسانی به مردم باشند که فضای عمومی مجلس آرام و سالم باشد و لازمه آن حضور نمایندگان متخلق به اخلاق اسلامی است. افراد کم حوصله، فاقد سعه صدر، بینزاکت و احیاناً اهل نزاع و زد و خورد بسرعت فضای مجلس را متشنج نموده و با رد و بدل نمودن سخنانی که در شأن خانه ملت نیست میتوانند مجلس را از کارکرد اصلی خود بازدارد. برهمین اساس حضرت امام (ره) توصیه فرمودند: «افرادی را انتخاب کنید که متعهد به اسلام، شرقی و غربی نباشند، بر صراط مستقیم انسانیت و اسلامیت باشند. وکیلهایی که آراسته هستند به اخلاق خوب، متعهد هستند به اسلام، وفادار هستند به کشور خودشان، خدمتگزار هستند به شما و به کشور، آن اشخاص را انتخاب کنید.»
5- شجاع مثل مدرس شجاعت و نهراسیدن از قدرتهای بیگانه یکی دیگر از شاخصههای نماینده صالح از نگاه حضرت امام (ره) میباشد که بر آن تاکید زیادی نموده و مصداق آن را مرحوم مدرس معرفی میفرمایند. اگر چه معتقدند مثل مدرس کم وجود دارد اما شجاعت و نترسیدن همچو مدرس را برای نماینده مجلس لازم دانسته و میفرمایند:«سعی کنید مثل مرحوم مدرس را انتخاب کنید، البته مثل مدرس که این زودیها پیدا نمیشود، شاید آحادی مثل مدرس باشند. کسانی را که انتخاب میکنید باید مسائل را تشخیص دهند، نه از افرادی باشند که اگر روس یا آمریکا یا قدرت دیگری تشری زد بترسند، باید بایستند و مقابله کنند.» آگاهی به مسائل روز، برخورداری از بصیرت، دلسوز محرومان، امانتدار و خیرخواه امت از جمله سایر ویژگیهایی است که برای گزینش نماینده صالح مورد توجه حضرت امام (ره) قرار داشته و به آن توصیه فرمودهاند.